سلامت نیوز:كرونا فقط سلامت و اقتصاد را دچار چالش نكرده بلكه آموزش را هم با چالش جدی مواجه كرده است و در این راستا نظام‌های آموزشی سنتی و متمركز بیش از سایر نظام‌های آموزشی با تهدید و چالش مواجه شده‌اند، نظام‌هایی كه چشم خود را بر واقعیت‌های جهان مدرن و جدید و دستاوردهای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری بسته بودند و سیستم آموزشی و معلمان و دانش‌آموزان خود را با این واقعیت آشنا نكرده بودند حالا با بحران جدی آموزش غیرحضوری مواجه شده‌اند؛ بحرانی كه هرچند از آغاز تجربه آن حدود 10 ماهی می‌گذرد اما رویكرد واكنشی و روزمرگی موجب شده تا راهكارهای دستوری و ستادی  متمركز با همان نگاه سنتی پاسخگو  نباشد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد ،تنها كاری كه آموزش و پرورش در مواجه با این چالش اراده كرد، شبكه اجتماعی دانش‌آموزی (شاد) بوده، شبكه‌ای كه حالا مشخص است فقط دانش‌آموزی نیست بلكه معلمان و والدین و پرسنل اداری از وزیر تا خدمتگزار مدرسه هم می‌توانند و گویا باید عضو آن شوند.

اما این شبكه شاد كه داستان‌های غم‌انگیز مرتبط و غیرمرتبط آن از خودكشی دانش‌آموزان تا بالای كوه و پشت‌بام رفتن برای همراه شدن با شاد افكار عمومی را به خود جلب كرد همچنان چالشی فراگیر برای آموزش و پرورش است چالشی كه در مدرسه متوجه مدیر و پرسنل اداری و آموزشی واحدهای آموزشی است كه بسیاری از آنها منتظر شاد نمانده و از سامانه‌های دیگر بهره برده‌اند و یك‌ سری هم به حداقل‌های شاد بسنده كرده‌اند.

حال صرف نظر از سایر ابعاد شبكه شاد كه به نظر می‌رسد از جهتی گاهی در نقد این شبكه افراط شده و از جاده انصاف خارج شده‌اند و همه ناكارآمدی‌های نظام آموزشی بر سر شاد خراب شده است، اما با فرصت تلقی كردن آموزش غیرحضوری به عنوان آموزش مكمل باید دید شاد با چه موانعی مواجه است كه نتوانسته حتی به اندازه‌ای كه كاركرد دارد مورد استفاده قرار بگیرد و حالا كه به‌روز شده و بسیاری از كاركردهای سایر سامانه‌ها را دارد چرا مورد استقبال قرار نمی‌گیرد؟در این نوشته بسیار مختصر و تیتروار به این موانع غم‌انگیز می‌پردازم و در فرصت‌های دیگر مفصل به آن خواهم پرداخت.

 1) مانع بی‌اعتمادی: متاسفانه به دلیل عملكرد مسوولان هر طرح و برنامه‌ای كه از بالای هرم و به صورت دستوری ابلاغ می‌شود، نگاه بدبینانه دارند و به عبارتی طرح‌های ابلاغی را بدون پشتوانه كارشناسانه و به دور از واقعیت‌های سطوح پایین‌تر دانسته و چندان به آن اعتماد نمی‌كنند و شاد هم از این قاعده مستثنی نبوده و نیست.

2) مانع سازمانی: متاثر از مانع بی‌اعتمادی پرسنل اداری در بیش از 700 منطقه آموزش و پرورش و مدیران مدارس در بیش از 100 هزار مدرسه و بیش از 600 هزار معلم در ابعاد مختلف آمادگی همراهی با این طرح و اجرای آن را نداشتند و شاید بیش از مدارس ادارات از این طرح برای جلسات و ارتباطات خود استفاده كردند اما با وجود تهدید و اجبار و دستورالعمل‌ها، شاد به كندی توانست از لایه‌های سازمانی عبور كند و به مدرسه برسد لذا تازه آب جاری شده از سرچشمه شاد به مدرسه رسیده است.

3) مانع فرهنگی: این مانع بسیار فراگیر است و از رأس وزارتخانه تا پستوی مدارس و خانه‌ها را شامل می‌شود و بسیاری از مدیران و كارشناسان و معلمان و والدین و دانش‌آموزان آمادگی ذهنی و فرهنگی برای آموزش غیرحضوری و ارتباطات مجازی را ندارند و در این زمینه دانش‌آموزان پیشتاز هستند و خیلی هم استقبال می‌كنند اما در سایر بخش‌ها و افراد حتی مقاومت‌های در این زمینه وجود دارد و به همین دلیل تعداد زیادی از افراد آموزش غیرحضوری را یك تهدید فرهنگی می‌دانند و شاید تاكید مسوولان ارشد بر اجباری شدن شاد بیشر به این مقوله مرتبط است كه اگر این‌ گونه باشد این مانع شاد از همه موانع غم‌انگیزتر است.

4) مانع دانشی و مهارتی: متاسفانه با وجود اینكه حدود نیم قرن از شروع عصر ارتباطات مدرن و ورود سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای ارتباطی می‌گذرد، جامعه ما به ‌طور كلی و تاسف‌بارتر اینكه نظام آموزشی ما به‌ طور خاص از سطح سواد رایانه‌ای و ارتباطی و رسانه‌ای كه مورد تاكید یونسكو برای تحقق توسعه همه‌جانبه و متوازن است، برخوردار نیست.

5) مانع سخت‌افزاری و نرم‌افزاری: شاد شاید از این جهت بیشتر ضربه خورده چون زیرساخت‌های ضعیف و سرعت پایین اینترنت و تحت پوشش نبودن برخی از مناطق و تمركز سرورها در تهران و موارد متعددی از این قیبل باعث شد همان حداقل‌ها هم مورد استفاده قرار نگیرد و مدارسی كه فقط منتظر شاد بودند نیز به این شادی نرسیدند یا دیر رسیدند كه بی‌تردید این بخش سخت‌افزاری وظیفه آموزش و پرورش نیست اما در بخش نرم‌افزاری شاد زودتر از این می‌توانست ارتقا پیدا كند به‌ ویژه اینكه تابستان فرصت خوبی برای این منظور بود البته پرواضح است كه دولت و مسوولان ارشد مثل همیشه حمایت لازم را از آموزش و پرورش در این چالش و بحران نداشتند.

این موانع پنج‌گانه و چندین موانع ریز و درشت دیگر باعث شده است داستان غم‌انگیز شاد همچنان ادامه داشته باشد اما تردیدی نیست كه باید از شاد حمایت كرد چون تا اطلاع ثانوی بعید است نگرش‌ها و رویكرهای مدیریتی اجازه مدرسه محوری و تكثر و تنوع را بدهد لذا برای عمیق‌تر نشدن عدالت آموزشی و ضربه نخوردن بیش از این كیفیت آموزشی باید شاد را دریافت تا شاید از این غم‌انگیزی كمی كاسته شود برای برداشته شدن این موانع هر كس هر جا كاری از دستش برمی‌آید، دریغ نكند.